sábado, 29 de junio de 2024

#hemeroteca #lgtbi #28j | Giralt, activista LGTBIQ+: “Los gays han liderado el orgullo, ahora nos toca a las mujeres ocupar el espacio público”

El orgullo crítico de Barcelona se ha solidarizado con el pueblo palestino //

Giralt, activista LGTBIQ+: “Los gays han liderado el orgullo, ahora nos toca a las mujeres ocupar el espacio público”

Lesbianas, bisexuales, trans y no binaries reivindican su espacio en el Orgullo LGTBIQ+ de Barcelona
Amparo Pérez | El País, 2024-06-29
https://elpais.com/espana/catalunya/2024-06-29/giralt-activista-lgtbiq-los-gays-han-liderado-el-orgullo-ahora-nos-toca-a-las-mujeres-ocupar-el-espacio-publico.html

Los colores del arcoíris pintan Barcelona: marquesinas, autobuses, farolas, fachadas de edificios o túneles de metro. El mes del orgullo LGTBIQ+ viene cargado de conciertos, talleres y otros eventos, que dejan un escenario radicalmente distinto al que observó una jovencísima María Giralt (Barcelona, 58 años) en La Rambla, en 1977. “El Orgullo de hoy no tiene nada que ver con el de ayer, pero sigue reclamando lo mismo: los derechos que ya tenemos por ley, pero que no se aplican”, subraya. Como miembro de la Cámara de Comerciantes LGTBI de Barcelona y del Pride BCN, Giralt vuelve a la calle este mes de junio para reclamar los derechos de todas las letras del colectivo: “Los hombres gais han llevado la batuta del orgullo LGTBIQ+. Ahora nos toca a las mujeres revertir esta tendencia y ocupar el espacio público para que haya un equilibrio en la presencia de todos, lesbianas, bisexuales, trans, o no binaries”, añade.

Unas 2.000 personas se han congregado este sábado en la manifestación del orgullo crítico convocada por La Crida LGTBI. Encabezando el bloque unitario del grupo 28-J Orgullo Autónomo, la activista lesbofeminista, Milena Duch (Sitges, 32 años) reclama un movimiento con que represente la gran diversidad que convive en el colectivo LGTBIQ+. “Unas letras son más visibles que otras porque nuestro colectivo también reproduce las estructuras patriarcales de la sociedad: un hombre gay, por ser hombre, tiene una serie de privilegios de los que no disfruta una lesbiana, y no digamos una mujer trans”, observa Duch. Para ella, el capitalismo ha homogeneizado la comunidad, borrando la identidad de sus miembros. “Instituciones y empresas hablan del colectivo como si solo fuera la G, y una G muy concreta: los hombres cis homosexuales blancos y ricos de EE UU y del norte de Europa”, añade.

Duch es portavoz de SAL (siglas en catalán de “Apoyo y Autonomía Lesbofeminista”), una asociación que busca recordar la diversidad de sujetos políticos inmersos en la lucha LGTB, a través de encuentros de grupos del orgullo crítico de distinta procedencia y una ruta histórica sobre la memoria de las lesbianas en Barcelona. “Este mes es para reivindicar el orgullo como algo político, sin caer en la dicotomía entre celebración y reivindicación. También celebramos, podemos y nos merecemos hacerlo, pero con conciencia de los estigmas que estamos utilizando, a partir de una reflexión que no ha hecho Almeida”, subraya, en referencia a los polémicos carteles del Orgullo 2024 de Madrid.

“Tampoco vamos a ponernos explosivas como si todo estuviera genial, pero sí que hay que celebrar. El orgullo es para honrar a las que lucharon antes de nosotras, a todas esas inconscientes que gritaron, se quejaron y se pusieron a correr delante de la policía”, destaca la activista trans Patricia Caballero (Barcelona, 67 años); “como en ese momento no estaba preparada, lo celebro ahora”, añade. Caballero empezó su transición a los 53 años: “He cumplido con una vida normativa pero siempre supe que mi identidad corría por otro camino. Me tiré a la piscina y empecé a comunicarlo a mi entorno, empezando por mi mujer y mis hijos”, recuerda. Para Caballero, la “T” es un paraguas en el que se refugian las tres expresiones más “desconocidas” y, por ende, susceptibles de provocar rechazo social: “Los transexuales, transgénero y travestis siempre hemos estado ahí, aunque vayamos por detrás con respecto a otras letras de la amalgama que conformamos este bonito concepto”.

La única forma de despejar esas “incógnitas” y normalizar la convivencia es “abrirnos, no quedarnos reducidas a nuestros bares y nuestras actividades, como en un gueto”, opina. Y a esta finalidad responde, por octavo año consecutivo, el Vermut Trans que organiza Caballero junto a otras compañeras del Centre LGTBI de Barcelona el próximo 6 de julio. Espectáculos, poesía, danza, música, charlas y actividades conforman esta fiesta solidaria para visibilizar y ayudar al colectivo trans, cuyos fondos se destinarán este año a la educación en la diversidad. En Me Siento Extraña, el colectivo FLINTA ―mujeres, lesbianas, bisexuales, personas no binarias, personas trans, identidades en disidencia, ciborgs y otredades― de Barcelona, prefieren reunirse en espacios comunes para unir fuerzas. “Todos hemos sufrido violencias similares; si nos juntamos, ocuparemos el espacio necesario para escribir nuestra historia”, afirma Maia Jenkinson (Auckland, Nueva Zelanda, 39 años).

En espacios seguros o en la calle; para celebrar, honrar o reivindicar. Después de 40 años dedicándose al activismo LGTBIQ+, para Giralt lo importante es salir a hacer ruido: “Apoyo cualquier tipo de movilización, hasta los que se manifiestan en contra de nosotros, del Pride. Pero sí pido a todos que luchemos poniendo el foco en la extrema derecha y la derecha, que le hace de comparsa, tenemos un problema de retroceso, en muchas comunidades autónomas se están dando pasos agigantados hacia las cavernas. Y, al final, luchar por los derechos LGTBIQ+ es luchar por los derechos de todos”, advierte.

#hemeroteka #lgtbi #ekainak28 | LGBTI kolektiboko pertsonen eskubideen eta Palestinaren alde mobilizatu dira Donostian

Ekainaren 28ko manifestazio jendetsua, Bulebarrean //

LGBTI kolektiboko pertsonen eskubideen eta Palestinaren alde mobilizatu dira Donostian

Zuriketa arrosa eta Palestinako genozidioa jarri dituzte jomugan, besteak beste.
Beñat Parra | Irutxuloko Hitza, 2024-06-29
https://irutxulo.hitza.eus/2024/06/29/lgbti-kolektiboko-pertsonen-eskubideen-eta-palestinaren-alde-mobilizatu-dira-donostian/

LGBTI Komunitatearen Nazioarteko Eguna izan zen atzo, Ekainaren 28a, eta, urteroko legez, ehunka pertsona Donostiako kaleetara atera ziren, Donostiako Asanblada Transbollomarikak deitutako manifestaziora. Alderdi Ederretik batukada baten laguntzarekin abiatuta, Erdialdeko kaleak hartu zituzten, LGBTI kolektiboko pertsonen eskubideen alde: “Feminismorik ez transik gabe” eta “Genozidioan harrotasunik ez” aldarrikapenak entzun ziren manifestazioan zehar, besteak beste.

Aurten, gainera, Israelgo Estatua Palestinako herriaren aurka gauzatzen ari den genozidioan jarri dute fokua: “Israelen genozidioa, islamofobia eta homofobia salatzeko gaude hemen eta horregatik guztiagatik batu gara Euskal Herriko militante transfeministak. Normaltasun zapaltzailea salatu eta palestinar erresistentziari gure elkartasun eta babes osoa adierazteko”, nabarmendu zuten amaierako irakurketan.

Halaber, erakunde publikoen zein enpresen zuriketa arrosa salatu zuten: “Gaur egun, bi aukera soilik daude: gure borrokarekin aurpegia zuritu eta etekin ekonomikoa atera nahi duen ‘pinkwashing’ neoliberala edo gurekin bukatu nahi duen erregimen faxista. Gu horren aurrean altxatzen gara, esateko bagarela alternatiba”. Halaber, Donostiako hiri ereduaren aurka mintzatu ziren: “Indar polizial arrazistek migratzaileak erasotzen ez dituen Donostia, sexu langileek eskubide guztiekin eta inolako estigma gabe lan egin dezaketen Donostia, borrokan egoteagatik preso sartu dituzten horiek gure alboan nahi ditugulako, gizonik eta emakumerik gabeko Donostia bat sortzen [...] bollera, marika, trans edo queer izatea hori baita, gizon eta emakume kategoriak apurtu eta zerbait hobea sortzeko borroka”.

“Harro egoteko ez dugu zuen oniritzirik behar, harro gaude urteetako borrokagatik. Instituzioetatik ez ditugu keinuak behar, herritarren bizitzak duinduko dituzten benetako politikak behar ditugu”, gaineratu zuten.

Kartelada berezia
Ekainaren 28arekin bat eginez, Sare Herritarrak hileroko azken ostiraleroko euskal presoen aldeko kartelada egin zuen Sare Herritarrak atzo, baina berezia izan zen, LGBTI kolektiboko presoen eskubideengan jarri baitzuten fokua; Donostiako Asanblada Transbollomarikak deituriko manifestaziora batu ziren.

“Kalean bezala, espetxeetako errealitateak ere anitzak dira, eta asko dira eskema klasikoetatik kanpo kokatzen diren bestelako lehentasun eta identitateak. Honek, ordea, zaildu eta korapilatu egiten du LGTBI+ presoen ibilbidea, askorentzat, kondena gehigarri bat ezartzen delako, norberaren lehentasun eta identitateak ezkutuan eta isilpean bizi behar izatearena, armairura itzultzea hain zuzen ere. Gainera, espetxeko gizon eta emakumezkoen moduluen banaketa bitarraren ondorioz, dikotomia horretatik kanpo kokatzen diren Trans presoentzat prozesua are gogorragoa da oraindik, haien erabakiak ez direlako kontuan hartzen askotan, edo gutxietsi egiten direlako beste batzuetan. Horregatik, LGTBI+ kolektiboaren parte diren euskal presoen errealitateak ikustarazteaz gain, preso diren pertsonen genero autodeterminaziorako eskubidea errespetatua izan dadin eskatzen dugu”, nabarmendu zuten.

viernes, 28 de junio de 2024

#hemeroteca #lgtbi | 'Operación Triunfo', el mejor ejemplo de cómo la televisión ha visibilizado el colectivo LGTBIQ+ en España

Juanjo y Martín en una interpretación de OT //

'Operación Triunfo', el mejor ejemplo de cómo la televisión ha visibilizado el colectivo LGTBIQ+ en España

Juanjo Bona, Martin Urrutia, Chiara Oliver y Violeta Hódar de la última edición serán los pregoneros del Orgullo de Madrid.
Mike Medianoche | El Español, 2024-06-28
https://www.elespanol.com/bluper/20240628/operacion-triunfo-mejor-ejemplo-television-visibilizado-colectivo-lgtbiq-espana/866163685_0.html 

El pregón del Orgullo LGTBIQ+ de Madrid de este año lo darán cuatro jóvenes artistas que se han puesto en el disparadero en el último curso televisivo. Se trata de Juanjo Bona, Martin Urrutia, Chiara Oliver y Violeta Hódar, concursantes de la última edición de Operación Triunfo, que emitió Prime Video.

Todos ellos, junto a Álvaro Mayo, han visibilizado al colectivo en el talent show que presentó Chenoa, y se han convertido en referentes para muchas personas jóvenes, y quizá no tan jóvenes, para vivir su vida y expresarse tal y como deseen. Sin dobles sentidos, ni vergüenza, ni temor, tomándose cada uno su tiempo, eso sí, para quitarse la pátina de pudor que podría suponer enseñarle al mundo tal cual eres en una academia llena de cámaras.

Esto no es nada nuevo en especial. Ya en 2018, los pregoneros del Orgullo madrileño también salieron de ‘Operación Triunfo’. En aquel entonces, los elegidos fueron Marina y Agoney, además de Javier Calvo y Javier Ambrossi, Los Javis, sus profesores dentro de la Academia. En aquella edición también hubo más concursantes LGTBIQ+, como Ricky Merino, o Raoul, pero la forma en la que todos se han expresado dentro de la academia con respecto a este año fue diferente.

Y es que la propia historia de ‘Operación Triunfo’ sirve para analizar cómo la sociedad en España ha cambiado en los últimos 25 años. En las primeras ediciones de OT nadie se salía de lo heteronormativo. O, al menos, en apariencia, porque haber concursantes LGTBIQ+ los había, solo que no se pronunciaban alto y claro sobre su orientación.

Con los años conocimos historias de cantantes que tuvieron pareja femenina, se casaron y luego con los años se enamoraron de un hombre. De otros ha habido rumores, como aquel que aseguraba que Juan Camús se enamoró (o estuvo) con un profesor del concurso. Y de otros ni siquiera se ha hablado nunca de con quién están o dejan de estar.

Y es que así ha sido este país. La orientación y la identidad de género había que callarla y reprimirla. El discurso manido de “a nadie le interesa con quién te acuestas”, pero luego bien que triunfan los programas de corazón que destapan líos de cama. Porque solo no es interesante si eres del colectivo, de lo contrario, lo puedes gritar a los cuatro vientos, y te instan a hacerlo.

En las entrevistas se hacen preguntas comprometidas, y se araña en el pasado para saber quién tuvo un idilio con quién. Porque entre personas heterosexuales sí interesa. Un fenómeno del que no se escapa, por supuesto, ‘Operación Triunfo’, del que han corrido ríos de tintas de idilios pretéritos. “Nos liamos todos con todos antes de entrar a currar en la academia”, llegarían a decir los miembros de Fórmula Abierta en cierta ocasión, sobre la primera edición del talent show.
Israel rompió moldes en ‘OT 3’

El primer valiente en hablar de su condición en ‘Operación Triunfo’ fue Israel, en la tercera temporada. Comenzó el concurso ya fuera del armario y con el apoyo de su novio, con el que entonces no podía casarse porque en España el matrimonio entre personas del mismo sexo no era legal en aquel 2003.

A él le siguió José Antonio, de la edición 2006, pero éste no habló de su sexualidad dentro de la academia, sino en ‘¿Dónde estás, corazón?’. Aunque los colaboradores le preguntaron con ahínco si había más homosexuales en el talent show -porque había rumores por los foros de internet-, él no soltó prenda, con mucha discreción. Él habló de sí mismo, y de nadie más.

Tras él sí entrarían otros concursantes fuera del armario, como Tania G (que se presentó a los castings con su novia), Chipper (que al ser extranjero se casó con su novio para poder entrar en el concurso), y Ramil, quien también entró a concursar con el anillo de casado. Luego vendría la edición de 2017, la de Agoney y compañía. Y se visibilizó la homosexualidad, la bisexualidad, e incluso la transexualidad, con la historia de Marina y su novio Bastian, hasta llegar a la temporada de este año.

La importancia de ser referentes
A esta lista de nombres se pueden sumar muchos más. Solo hay que darse una vuelta por las redes sociales de algunos concursantes de la historia del formato para ver cómo tienen pareja de su mismo sexo, lucen con orgullo la bandera arcoíris en cualquier mes del año y no solo en junio.

Y es que ‘OT’ ha sido una plataforma para que muchas personas, concursantes y espectadores, vivan su vida como desean, sin caretas. Recordemos cómo durante la gira de ‘OT’ 2017, al ver a Agoney y Raoul besarse tras el tema ‘Con las manos vacías’, muchísimos jóvenes tuvieron el arrojo para contar a sus familiares o amigos que eran homosexuales o bisexuales.

Además, sus artistas demuestran por qué es necesario ser visibles. Sin ir más lejos, hace solo unos días, Agoney subió un vídeo a sus redes sociales mostrando cómo durante un concierto en su tierra le gritaban “maricón”. “Les animo a que si alguna vez les sucede algo así denuncien y alcen la voz”, aconsejó el artista.

#hemeroteca #lgtbi #28j | Gipuzkoa saca hoy su orgullo a las calles

Bingo drag, celebrado ayer en Irun //

Gipuzkoa saca hoy su orgullo a las calles

El Ararteko advierte del aumento de «violencia, acoso e intimidación» hacia el colectivo LGTBI, que celebra hoy su día internacional «frente a los discursos de odio»
A. Ansa | El Diario Vasco, 2024-06-28 [MyNews]
https://www.diariovasco.com/gipuzkoa/gipuzkoa-saca-hoy-orgullo-calles-20240628002436-nt.html

Han pasado 55 años desde los sucesos de Stonewall en Nueva York. En aquel contexto, lesbianas, gays, bisexuales, personas trans y travestis se rebelaron frente al acoso y chantaje continuos a los que les sometía la policía. Esa fecha marcó un antes y un después en la lucha de las personas LGTBI+, que hoy celebran su día internacional «frente a los discursos de odio» que imperan últimamente en la sociedad. Gipuzkoa no será menos y sacara hoy también su orgullo a las calles en un momento en el que el Ararteko, el Defensor del Pueblo Vasco, ha advertido del aumento de «violencia, acoso e intimidación» que sufren estas personas.

Los primeros actos conmemorativos en el territorio comenzaron ayer por la tarde. Irun adelantó un día el Orgullo con una batucada feminista que comenzó en el Ensanche y continuó con una marcha en dirección a la plaza Urdanibia que finalizó a media noche con la lectura de un manifiesto. «Es una fecha para celebrar la diversidad, pero sobre todo es una jornada para reivindicar los derechos y las libertades de las personas LGTBIAQ+, con el fin de erradicar todo tipo de actos y actitudes LGTBI-fóbicas y seguir construyendo sociedades más tolerantes, diversas y respetuosas con todas las personas», reivindicaron desde la asociación Txingudiko Elkarte Feminista.

El grueso de actos se desarrollará durante el día de hoy en diferentes localidades de Gipuzkoa, con Donostia como punto álgido. Una manifestación recorrerá las calles del Centro de la capital guipuzcoana para visibilizar la realidad de este colectivo y reclamar los derechos fundamentales a la dignidad, a la igualdad y al libre desarrollo de la sexo-afectividad para el colectivo LGTBIQ+, así como el fin de toda discriminación legal y social por razón de la orientación sexual o de la identidad transexual. La cita está abierta a toda la ciudadanía y dará comienzo a las 19.00 horas desde la esquina del Boulevard con la calle Hernani, junto a Alderdi Eder.

No será la única. Otros municipios del territorio también se sumarán a este día con sendas manifestaciones de apoyo a este colectivo. Será el caso, por citar algunas, de Eibar, donde a partir de las 13.00 horas hay convocada una concentración en la plaza Unzaga, Azkoitia, donde la cita será a las 18.00 horas frente al Ayuntamiento, o Soraluze, donde el acto principal dará comienzo a las 19.00 horas en Plaza Berria.

«Indeseada polarización»
En ese sentido, el Ararteko ha alertado de un aumento de «violencia, acoso e intimidación» hacia el colectivo LGTBI, especialmente hacia las personas más jóvenes. «Una indeseada polarización en ciertos sectores sociales parece estar entorpeciendo que los avances legales en este ámbito se traduzcan en verdaderos avances sociales», asegura el Defensor del Pueblo Vasco haciendo alusión a la percepción de más de 100.000 personas del colectivo recogida en una encuesta de la Agencia Europea de Derechos Fundamentales (FRA).

Según este informe, los avances en materia de garantía y protección de los derechos de estas personas «parecen ser lentos, pero son graduales». Es por ello que «más de la mitad de las personas LGTBI+ manifiesta abiertamente su orientación sexual, identidad de género y características sexuales». No obstante, añade, «la mayoría de ellas sigue evitando ir de la mano con su pareja por la calle por miedo».

  • Principales actos
  • Donostia. Manifestación a las 19.00 desde el Boulevard.
  • Eibar. Izada de bandera, lectura de manifiesto y concentración a las 13.00 horas en la plaza Unzaga.
  • Azkoitia. Concentración a las 18.00 horas frente al Ayuntamiento.
  • Soraluze. Manifestación a las 19.00 horas en Plaza Berria. nas», reivindicaron desde la asociación Txingudiko Elkarte Feminista.

#hemeroteka #postporno | Elena/Urko: «Postpornoak aliantzak sortu ditu disidenteen artean»

Elena - Urko //

Elena/Urko · Aktibista transfeminista eta postpornoa, eta hezitzaile sexuala: «Postpornoak aliantzak sortu ditu disidenteen artean»

Irundik martxa egin zuen Urkok duela 30 urte. Hasieran, ikasketengatik, eta ondoren, identitateari lotutako bilaketa bete-betean. Post Op kolektibko kidea da, eta gaur egun, gorputz disidenteak ahalduntzen eta akonpainatzen egiten du lan.
Alaine Aranburu Etxegoien | Bidasoko Hitza, 2024-06-28
https://bidasoa.hitza.eus/2024/06/28/postpornoak-aliantzak-sortu-ditu-disidenteen-artean/

Elena/Urko aktibista transfeminista eta postporno irundarra da. Hogei urte daramatza Bartzelonan bizitzen, eta, egun, sexualitatearen, ahalduntzearen eta gorputz disidenteen irudikapenaren bueltan egiten du lan. Iaz, Lumak Haize elkartearen sorrerarekin batera, Irungo Mosku auzoan izan zen, eta adierazpen askatasunean eboluzioa nabaritu du.

Noiz hasi zenuen aktibismo postpornoaren bidea?
Bilaketa batekin hasi zen bidea. Irundik martxa egin nuen zerbaiten bila, zer zen ere ez nekien zerbaiten bila, baina argi nuen momentu horretan ezinezkoa zitzaidala hori topatzea bizi nintzen tokian.

Nire bila nenbilela, eta ni izan nintekeen testuinguru batean nengoela, Arte Ederretako unibertsitate ikasketak hasi nituen. Pontevedran (Galizia) eta Valentzian (Herrialde Katalanak) irakasle talde indartsu bat izan nuen, praktika artistikoen bidez feminismoarekin eta ‘queer’ pentsamenduarekin konektarazi ninduena. Hazi hori urte horietan joan zen hazten, eta 2003an Bartzelonara ailegatu nintzenean lehen aldiz sentitu nuen nire tokia topatu nuela, azkenean. Ekitaldi ‘queer’ eta transmarikabolloen irakite momentu bete-betean iritsi nintzen. Museoetatik hasi, erakundeetatik igaro, eta espazio okupatuetako akanpada edo jardunaldietara arte.

Testuinguru horretan egin zen Maratoi Postpornoa Bartzelonako Macban, eta Paul B. Preciado izan zen antolatzailea. Era horretan, izena jarri zion hainbat kezkari, eta gure gorputza eta gure sexualitatea ulertzeko moduei. Galdera horiek espazio publikora eramateko beharra sentitu genuen. Nagusi zen pornoari begirada kritikoa ematen genion, eta, ondoren, beste pornografia mota bat proposatzen genuen, genero-binarismotik ez ezik trans espazio edo ‘ciborg’ delakotik ere ateratzen ziren pertsonaiak, gure gorputz multiprotesikoen bidez praktikak zabalduz. Performancearekin hasi ginen lanean, batez ere bideo sorkuntzarekin eta gorputz tailerrekin jarraitzeko.

Gaur egun lanean segitzen dut sexualitatearen bueltan, baina modu formalago batean. Haurrei, nerabeei eta helduei hezkuntza sexual eskolak ematen dizkiet, eta pertsonak elkarren artean topatzeko espazioak sortzen ditut. Gorputzari buruzko tailerrak egiten ditut, adibidez, BDSM. Gorputz eta identitate disidenteen arteko topaketak ere antolatzen ditut.

Post Op kolektiboko kidea zara, eta lehenbizikoak izan zineten praktika pornografiko disidenteak lantzen. Hastapenak nola izan ziren?
Post Op Maratoi Postpornoaren ondorengo orgia batean sortu zen. Subidoi momentu batean izan zen. Garai hartan uste genuen oso beharrezkoa zela gure diskurtsoa iristea ordura arte iristen ez zen lekuetara. Gure diskurtsoak kuestionatu egiten ditu sexua, generoa eta sexualitatea ulertzeko modu zurrunak. Etxe sozial okupatuetara edota museo bateko hitzaldi batera sartuko ez den publikoarengana iritsi nahi genuen. Horregatik, espazio publikoa bereganatzen hasi ginen perfomancearen bidez. Ilusio asko geneuzkan, eta inozentzia pixka bat ere bai. Agian, kanpotik, ziberpunk-ak ginela zirudien, elkarrekin txortan eta bazterrak nahasten zebilen jendea, baina atzetik diskurtso asko zegoen. Asko sinisten genuen egiten genuenean. Geroago, hori guztia gorputzen tailerretara eraman genuen, eta niretzat atsegingarriagoa izan zen dena, jendearen bizitzetan suertatzen ziren aldaketak begien bistakoak zirelako. Tailer horietan denek sentitzen genuen aurreko eta ondorengo bat bizi izana.

Inozenteak zineten, zergatik?
Mundua aldatuko genuela uste nuen. Niretzat hain esanguratsua zen… Nire identitatea, nire genero espresioa, edo nire praktika sexualak esperimentatzen eta kuestionatzen ari nintzen. Orain, mikro-politiken alde egiten dut gehiago, eta gertu dudana aldatzearen alde nabil. Nire eta jendearen bizitzak bizigarriagoak egitearekin nahikoa dut.

Zergatik da garrantzitsua postpornoa aldarrikatzea?
Niretzat postpornoa feminismo batzuen eta disidentzia sexualari lotutako pertsona batzuetatik sortutako erreakzio bat da. 2000. urteen bueltan topatzen genuen pornoa komertziala zen, oso normatiboa, eta sexu eta generoari lotutako estereotipoak iraunarazten zituena. Aldi berean, gorputz normalaren parametroak betikotzen zituen pornoa zen. Gorputz batzuk desiragarri gisa ikusten ziren, eta beste batzuk ikusezin bilakatzen ziren, edo albo batera zeuden gorputzak ziren. Sexu praktiketan, gainera, kanpo geratzen ziren gorputz eta praktika asko. Pornoak egi bakar bat eraikitzen zuen, eta sexua hori bakarrik dela sinetsarazten zuen. Adibidez, emakume transak ageri ziren pelikula pornoak bazeuden, baina oso gutxitan ziren aktore horiek produkzioaren parte, eta ez zuten lehen pertsonan erabakitzen zer erakutsi nahi zuten eta zer ez. Dibertsitate funtzionala dutenak ere ikusten ziren, baina porno ‘friki’ edo arraro bezala irakurtzen zen. Diru asko mugitzen duen industria bat da pornoa, eta ez diet zentzurik ikusten debekatzen duten politikei. Orduan, pornoari heltzea erabaki genuen, gure egitea bestelako porno bat sortzeko. Porno hori ikusezin bezala tratatu gaituztenengandik lehen pertsonan sortutakoa izatea nahi genuen, ‘marimatxoak’, ez bitarrak, transak, pertsona lodiak… Gure gorputzak eta gure praktikak desiragarri, eder eta erakargarri moduan erakusten hasi ginen.

Niretzat horrelako pornoa sortzea oso garrantzitsua da gure gorputzei eta gure praktikei buruz hitz egingo duten erreferenteak topatzeko. Bestela, zure gorputza ez dela desiragarria barneratuko duzu, ezin dela sexualizatu, eta sexua ukitzen ez zaituen zerbait bezala ulertuko duzu. Adibidez, nire ustez, lanik indartsuenak dibertsitate funtzionala duten pertsonen artean postpornoak ahalbidetzen dituen aliantzak dira.

Postpornoak aliantzak sortzen ditu gorputz disidenteen artean, pertsona intersexualen, bolleren edota dibertsitate funtzionala dutenen artean. Komunean dugu gure gorputzak ordezkatuta ez ikustea, edota arrarotasunetik interpretatu izana. Gorputz horiek hasi ziren kontsumitzen porno bat ‘queer’ eta ‘cripp’ aktibistek sortutakoa. Postpornoaren produkzio horietan gorputz disidenteak ez dira problema, eta praktika pornografikoak eta imajinazioa zabaltzeko aukera gisa irakurtzen dira. Gorputz desiragarrien kontzeptua zabaltzen laguntzen duten pornoa sortzen badugu, pornoak ahaldundu egingo ditu disidentzia sexualarentzat eta gorputz disidenteentzat, eta eskemak apurtuko dizkie arauaren pean bizi direnei. Denentzako plazer handiagokoa izango den sexualitatea sustatuko genuke.

Pornora sarbidea lortzea erraza da. Eta postpornora?
Postpornoa, ‘postporno’ etiketarekin porno orrialde nagusitan ez da ageri, baina bai badaudela beste mila etiketa. Postpornoak ezaugarri oso zehatzak ditu. Lehenik, postpornoaren helburua ez da masturbazioa, helburu kritiko eta kuestionatzaileak ditu. Bigarrenik, postpornoa abiatzen da ‘Do It Yourself’-etik, kapitalismoaren aurka. Produkzio postpornoa batez ere Bartzelonan eta Latinoamerikan egiten da, eta egia da produkzio hauetara sarbidea ez dela hain erraza testuinguru honetatik kanpo dagoen norbaitentzat. Baina, queer perspektiba eta perspektiba transfeminista edukiko duen pornoarekin topatzea errazagoa da gaur egun. Gazte bat pornoa bilatzen hasten denean, nagusitasuna duena topatuko du, eta nire ustez, interes gutxien duena da, gutxien emango diona da. Gehiago emango digun pornoa bilatu beharko duguna da, baldintza onekin produzitutako pornoa. Beraz, ordaindu egin beharko dugu pornoagatik. Pornoaren produkzioan dabiltzanentzako lan baldintza onak nahi baditugu, erabaki dezaten aktoreek zein eszena grabatu nahi dituzten eta zeintzuk ez. Baimenean eta desiran oinarritutako pornoa nahi badugu bestelako porno orrialdetara jo beharko dugu, eta ordaindu egin beharko dugu. Sarbidea zailagoa da, baina badago.

Bestalde, badakit alarma moduko bat dagoela gazteek pornora daukaten sarbideari buruz. Arazoa ez da pornoa, kontua da sarbide duten hezkuntza sexual bakarra pornoa dela. Hezkuntza sexuala hezkuntza programetan sartzea beharrezkoa da. Hezkuntzak transbertsalagoa izan behar du gaztetatik. Plazera, mugak jarri behar direla ulertzea, zer nahi duzun eta zer ez ulertzea, eta hori guztiaz hitz egitea.

Duela 30 urte sexiliatu zinen Irundik. Zein jazarpenekin egin zenuen topo?
Gaur egungo garaiekin alderatuta oso ezberdina zen ordukoa. Orduan, gay, lesbiana edo trans izatea, edota finkatutako kuadrilla bat ez edukitzearekin lotutako gauzak oso ezberdinak ziren. Irun hankamotz geratzen zitzaidan, eta banekien hemendik joan behar nuela ni izan ahal izateko. Niretzat Irun ez zen leku LGTBfobiko bat, baina bai sentitzen nuela kanpoan zerbait bilatu behar nuela, hemen ez zegoena. Inoiz ez nuen imajinatzen postpornoa egiten bukatuko nuenik, edota lan egingo nuenik heziketa sexualean eta BDSM praktiketan.

Zer aldatu da Irunen?
Dena aldatu da. Ekainaren 28an manifestazio bat egiten da eta! Iaz, Moskun egin zen manifestazioan izan nintzen, txikia izan zen, baina egin zen. Proposamen oso interesgarriak egiten dituzten bi kolektibo daude edota egon dira Irunen: Lumak Haize eta Su Txikian. Gainera, dragak ere topera dabiltza. Moskuko jaietan ‘drag king’ batzuk ikusi nituen oholtza gainean, eta delirio bat izan zen niretzat. Mosku asko maite izan dudan punkaren habia da, baina testuingurua oso heterosexuala eta maskulinoa zen. Halako batean, iazko Moskuko jaietan, drag hauek ‘mamarratxeoan’ ikusi nituenean hunkitu egin nintzen. Agian, oraingo gazteek ez dute Irundik joateko beharrik, eta Irun bizigarri eta gozagarri den leku bat da gorputz disidenteentzako. Hori da berririk hoberena, eta aldaketa izugarria.

#hemeroteka #lgtbi #ekainak28 | Koloretako txapelek, gorrien lekua hartuko dute harro

Urdanibia plazatik manifestazioa egin zuen iaz Lumak Haizek //

Koloretako txapelek, gorrien lekua hartuko dute harro

Gaurko egun batez, baina iaz egin zuen lehen agerraldia Lumak Haize elkarteak. Aurten ere kalera irtengo dira, eguna txapel koloredunena ere badela aldarri.
Alaine Aranburu Etxegoien | Bidasoko Hitza, 2024-06-28
https://bidasoa.hitza.eus/2024/06/28/irun-lgtbiq-eguna-lumak-haize/

Urtebete pasatu da Lumak Haize Irungo Harrotasun Kritikoa taldea sortu zenetik. 2023ko ekainaren 28an jaio zen, harrotasuna ez dagoela «salgai» aldarrikatzeko eta LGTBI+ pertsonen bizitzak hobetzeko politikak galdegiteko. Gelditzeko etorri zirela ozen esan zuten, eta urtebeteren ondoren balantze mamitsua egiten ari dira Lumak Haizeko kideak. «Zineforumak, ‘perreoak’, Moskuko Jaiak, bisexualitate tailerrak, eta Zipristina Mafiaren podcastak egin ditugu», zerrendatu ditu Mario Hernandezek.

Urte luzetan Kantineren Egunak hartu izan du ekainaren 28ko protagonismo nagusia Irunen, baina, aurten ere hilaren 28a haiena egingo dute, abanikoak astintzen eta gorputz disidenteak karrikak bere egiten izango dira. «Ekainaren 28an ikusiko dugu elkar, eta ez ekainaren 27an edota uztailaren 2an», aldarri du Iker Monterok. Arratsalderako programazioa da gaurko ondu dutena. Martxa batekin hasiko dute harrotasun erakustaldia, 18:30ean. Santiagoko Auzo Elkartetik abiatuko dira Iparralde hiribiderantz. Bertatik Kolon pasealekura iritsiko dira, eta azkenik, Urdanibia plazara jaitsiko dira. «Maitiak, lehenagotik etorri, 18:30ean aterako garelako», zehaztu du Garazi La Fantasyk. Aurten ere koloretako txapelak eramateko eskatu dute.

Moskura iristen direnean manifestuaren irakurketa egingo dute, 19:30ak inguruan. Beste urte batez Stonewallen 1969an hasitako borroka izango dute gogoan eta «genealogia ‘queer’» guztia gogoan izango dutela azaldu du Hernandezek. «Ez ditugu ahaztuko Irundik sexiliatu behar izan dutenak, bizitza libreago bat izateko», zehaztu dute Lumak Haizeko kideek, eta haien elkartea borroka askoren etxe izatea nahi dutela zehaztu dute.

Urte bat hiria margotzen
Erakunde guztiek identitate guztiak aitortzea eta kolektiboaren borroka historikoa aitortzea eskatu dute. Iaz, Irungo Udalak lehen aldiz kaleratu zuen hilaren 28aren bueltako adierazpen instituzionala, eta, aurten, alkate aldaketa egon bada ere, udalak «ohitura txarrekin» segitzen duela deitoratu dute, «pasibotasun politikoarekin». Salatu dute Irungo Udalaren programazioaren barruan koloretako aparraren festa dela harrotasunaren eguneko jarduera nagusi eta bakarra. «Zuriketa arrosarekin itxi nahi dute guk egunero borrokatu behar dugun indarkeria», adierazi dute. Zentzu horretan, pasa den hilaren 18an Irunen izan zen eraso matxista eta transfobikoa gogorarazi eta salatu dute. «Udalak ohar motz baten bidez gaitzetsi ditu gertakariak, eta beste behin, hitzetan geratu da esandakoa», deitoratu dute.

Neurri zehatzak eskatu dituzte LGBTI+ kolektiboko pertsonen eskubideak «bermatzeko». Irunen gertatzen diren LGTBfobia kasuen eta biolentzia estrukturalen diagnostiko konkretu bat egitea nahi dute. Halaber, behatoki bat izateko garaia dela iritzi dute.

Gaurko manifestuaren irakurketa brindis batekin bukatuko dute, badagoelako zer ospatu: urtebete saretzen. Ondoren, Peña kaleko eskaileretan familia argazkia aterako dute, iaz hasitako bideari jarraiki. Iluntzean, musika pintxada trabestia egingo dute Hazia Kultur Elkartean, 22:30etik aurrera.

Txapel gorriekin batera, gainontzeko koloretako txapelak izango dira gaur gaueko argindarra.

  • Gaur (ostirala, hilak 28) arratsaldeko jarduerak
  • Manifestazioa. Santiagoko Auzo Elkartetik irtengo dira 18:30ean. Iparralde hiribidera joko dute, bertatik Kolon pasealekura, eta Moskun bukatuko dute.
  • Manifestuaren irakurketa. Manifestazioaren bukaeran manifestua irakurriko dute. Gutxi gorabehera 19:30ean.
  • Brindisa. Lumak Haizeren urteurrena ospatzeko brindisa, 19:30ean.
  • Familia argazkia. Talde argazkia aterako dute Peña kaleko eskaileretan. Manifestua irakurritakoan izango da.
  • Musika pintxada trabestia. Hazia Kultur Elkartean musika jartzen arituko dira, 22:30ean.

#hemeroteka #lgtbi | Egoitz Arbiol eta Edurne Gallo: "Etorkizuna ez da batere iluna LGTBI jendearentzat"

Egoitz, Hiruki Larroxa taldearen kidea, eta Edurne, Hondarribiko Berdintasun teknikaria //

Egoitz Arbiol eta Edurne Gallo: "Etorkizuna ez da batere iluna LGTBI jendearentzat"

Hilaren 25ean Hiruki Larroxa gizarte ekimeneko kooperatibako kide den Egoitz Arbiolek sexu aniztasunaren gaineko hitzaldia eman zuen, Berdintasun teknikariaren iniziatibaz.
Ane Mendizabal Sarriegi | Bidsasoako Hitza, 2024-06-28
https://bidasoa.hitza.eus/2024/06/28/etorkizuna-ez-da-batere-iluna-lgtbi-jendearentzat/

Hiruki Larroxa transformazio sozialera dedikatzen den gizarte ekimeneko kooperatiba txiki bat da. LGTBIQ+ gaiak, gizontasuna, pedagogia feminista eta fazilitazioa lantzen dituzte, eta horretarako, ikerketak, dinamizazioak eta dokumentazio lanak egiten dituzte, besteak beste. Edurne Gallo, berriz, udaleko lehen Berdintasun teknikaria da. 2024ko apirilean hasi zen jardunean. Ordutik, «ikuspegi transfeminista» izango duen Berdintasunaren diagnostikoaren lanketa abiatu, eta Hiruki Larroxak dinamizatu zuen sexu aniztasunari buruzko hitzaldi-tailerra antolatu du. Hondarribian ez dago LGTBIQ+ pertsonak biltzen dituen kolektiborik, eta udalerrian sareak ehuntzen hasteko prozesu baten lehenengo urratsa izan da egitasmoa.

Egoitz, nolakoa izan zen sexu aniztasunaren gaineko hitzaldi-tailerra?
Egoitz Arbiol: Gure ideia hirietako LGTBI mugimenduetatik kanpo gertatzen denari buruz hausnartzea izan zen, herrietan gertatzen denari buruz hitz egitea, hain zuzen. Egia da LGTBI jendea, asko eta asko, herrietakoak garela eta askotan hirietara mugitzen garela. Ematen du hiriak panazea bat direla aske bizitzeko, baina gero konturatzen zara hiriek badituztela interesgarriak eta, pertsonalki, asegarriak diren hainbat dinamika, baina era berean, kaltegarriak direnak.

Hortaz, herrietan geratzen garenon aldetik zer egin dezakegun, hau guztia nola bizi dugun, zer kritikatu dezakegun, zer ez, zer sare izan ditzakegun... Horretaz guztiaz aritzeko lanketa izan da.

Nola banatu zenuten saioa?
Arbiol: Lehenik egiturazko indarkeriaz eta indarkeria mota espezifikoez hitz egin genuen: LGTBIfobiaz eta homofobiaz. Gero, exilioaz eta armairuaz, eta ondoren, pentsatzera jarri ginen, Hondarribiko eta Bidasoko LGTBI pertsonen proposamenak eta hausnarketak ezagutzeko.

Edurne, zergatik proposatu zenien Hondarribian hitzaldi-tailer bat ematea?
Edurne Gallo: Eskaria egin nien, beren jakituria, lanketa eta eskarmentua hona ekarri nahi nituelako. LGTBIfobiaren kontrako eguna —maiatzak 17— eta LGTBI Kolektiboaren Eguna —gaur da— ziren aitzakia. Egun horien artean herrian zerbait piztea nahi genuen.

Beren proposamenarekin ulertu nahi genuen Hondarribian LGTBI kolektiboko banakakoak dauden arren, zergatik ez dagoen kolektibo bat. Norbaitekin hitz egin nahi badut honetaz, herrian, ez dakit nora jo. Esan nahi dut: emakume edo talde feministekin hitz egin nahiko banu Emekirekin edo Irakurketa Talde Feministarekin egingo nuke. Baina hemen zein da zilegitasuna duen kolektiboa? Ez dago, edo nik behintzat ez dut ezagutzen. Esanguratsua da hori. Horregatik esaten da sexilioa gertatu dela. Agian ez da kolektiborik sortu herritik kanpo joan behar izan dutelako beren armairuetatik ateratzera. Horregatik, zertan ez hori herrira ekarri, errekuperatu eta ikusi nola artikulatu daitekeen.

Hitzaldi-tailerra eskaini zenuten. Formatu hori eraginkorra al da?
Arbiol: Argi daukat tailerrak hitzaldiak baino askoz ere eraginkorragoak direla. Informazioa helarazi eta jendeak hartu egiten du, baina informazio hori ez baduzu konfrontatzen, ez baduzu uzten parte hartzailea egiten… Jendea bere argazki propioarekin identifikatzen da, baina ez dauka konpartitzeko aukerarik. Eta honetan guztian garrantzi handia dute bizipenek. Teoriaz hitz egiten dugu, baina lurrera jaitsi behar dugu ere. Hondarribian aniztasuna nola bizi den eta zer gauza gertatu diren ezagutu behar da. Ez bakarrik ezagutzeko zein indarkeria mota bizi izan diren, baizik eta jakiteko zer biziraupen estrategia garatu diren.

Hernanin ikerketa bat egin genuenean honakoa ikusi genuen: beti gabiltza esaten LGTBIfobia dagoela, baina egon dira sareak ni jaio baino 30 urte lehenenago, Hernanin bertan, ezagutzen ez nituenak. Eta hori ezagutzen da jendeak hitz egiteko aukera daukanean. Saretxoak ere hor hasten dira sortzen. Talde izaera duen zerbaitek babesa ematen dizu, eta herria bizigarriago bihurtzen dizu. Horregatik egiten ditugu tailerrak, jendeak parte hartu, hitz egin, pentsatu eta aipatu dezan nola egin daitekeen aurre, adibidez, arratsalde batean komentario homofoboren bat gertatzen bada. Oso sortzailea izan daiteke jendea. Badago joera bat, ez dakit nork sustatuta, hedabideek agian, dramatismora jotzeko, eta poz asko dago ere. Horri leku bat egin behar zaio tailerretan.

Aldi berean, teoriatik errealitatera jaisteko pausu hori ematea garrantzitsua da, ezta?
Arbiol: Noski. LGTBI eta sexu disidenteen kolektiboari asko gustatzen zaigu hausnartzea eta pentsatzea, baina uste dut beharrezkoa dela guztia lurreratzea. Zer egin dezakegu gaur-gaurkoz? Nondik hasi gaitezke? Ez dute zertan izan behar izugarrizko dinamika utopikoak: geratuko gara afari bat egiteko? Hasiko dugu irakurketa ziklo bat? Edo eraso bat gertatzen bada, egingo dugu elkarretaratze bat? Hori guztia nola lurreratu jakitea garrantzitsua da.

Udalak nola lagundu dezake?
Gallo: Hitzaldi-tailerra lehenengo aitzakia izan da, gerora bidea egin nahi dugu. Horretaz ari ginen hizketan hain justu. Ikusten afera bera nola bideratu, eta udal politiketan nola eragin. Zer esan nahi du horrek? Zeharlerroan ere hori lantzea, eta eragileen artikulazioa bideratzea. Eragile horiei udal politiketan espazioa eman eta baliabideak bideratu behar ditugu. Aldi berean, Berdintasun diagnostikoa egiten ari gara, eta gure lanketa transfeminista izango da. Gai hauek sartuta behar dute egon, eta egongo dira. Hala ikusiko dugu zer beste behar, hutsune, erronka edo indargune dauden gaiari heltzeko.

Aipatu duzu azken urteetan LGTBI fobia areagotu dela. Nola ikusten duzu egun gizartea?
Arbiol: Gaur goizean [Elkarrizketa hilaren 25ean egin zen] formazio batean egon gara, Z belaunaldiaren ingurukoa. Egun, izugarrizko harrabotsa anti-feminista bizi dugunaren sentsazioari buruz aritu gara. Hau da, egoera zail edo oso biolento batean bizi garela dirudiela. Datuek, ordea, bestela diote. Diote belaunaldi prestatuena, anitzena, aniztasun gehien barnebiltzen duena eta feminismoari dagokionez jakintsuena dela. Are, gizontasuna ere beste era batekoa dela diote. Noski, badago anti-feminismo antolatu bat. Sare sozial eta digitaletan ikusten da hori, adibidez. Baina aurrean gazte oso indartsu eta antolatuak dauzkate.

LGTBIfobiari dagokionez, datuek gora egin dute Eusko Jaurlaritzak dituen datuen arabera. Erasoen salaketek, adibidez, gora egin dute. Baina ez dira soilik kontzientziazio maila altuagoa delako igo, erasoen gorakada bat ematen ari delako ere bai. Erasoak ultraeskuinaren bidez zilegi bihurtu dira, besteak beste, LGTBI jendea anti-naturala dela uste dutelako. Eta bai, hori oso larria da. Baina uste dut jendartea ez dela batere inozoa eta ez duela hori babestuko. Gertatzen ari da, baina erantzuna ematen ari zaio. Ez datoz garai ilunak, kontrakoa baizik.

Zergatik diozu hori?
Arbiol: Borrokaren oso momentu klabean gaudela uste dudalako. Beldurra egon daiteke, faxistak hemen daudenaren sentsazioa. Matxista oso erradikalizatu batzuk ere badaude, baina ez ahaztu ‘batzuk’ hori. Hemen daude eta indarra dute, baina uste dut aniztasunaren aldeko borrokan dagoen jendeak indar asko duela ere eta mugimendu feministarekin, adibidez, ikusi da hori. Orduan, bai, gertatzen ari da, baina geldituko ditugu.

#hemeroteka #lgtbi #ekainak28 | Kolore denen neurrira nahi dute mundua

Mash Elizalde Etxeberria, LGTBI+ kolektiboko kidea //

Kolore denen neurrira nahi dute mundua

Ahalduntze ariketa egin behar dute egunero diren moduan kalera ateratzeko, arau zurrunegiak ezartzen dizkien jendarteari erronka jota. Helburu bat eta bakarra: aske bizitzea erabakitzen duten gorputz eta identitatearekin.
Ikerne Zarate | Oarsoaldeko Hitza, 2024-06-28
https://oarsoaldea.hitza.eus/2024/06/28/lgtbi-komunitatearen-nazioaretko-eguna-sexu-askapenerako-nazioarteko-eguna-kuir-mash-elizalde-gorka-iparragirre-uxue-diez-guiral-aitor-narbarte-alvarez/

LGTBI+ Komunitatearen Nazioarteko Eguna da gaur, Sexu Askapenerako Nazioarteko Eguna. Ortzadar banderez beteko dituzte kaleak dozenaka eta dozenaka lagunek aurten ere, baina kolore biziekin batera, batez ere, aldarrikapenek josiko dute eguna. Aurrera urratsak egin dira, ukaezina da, baina egunero aurre egin behar izaten diote queer kolektiboko pertsonek heteroarauak oinarri dituen gizarteari, gorroto delituak eta LGTBIfobia desagertzetik oso urrun diren agertoki betean, diren hori izateko borroka etengabean.

Errenteria-Oreretan bizi da Mash Elizalde Etxeberria. Gaurko eguna ospatuko du, zalantzarik gabe. Baina batez ere aldarrikapenerako eguna izango da gaurkoa beretzat: «Hemen gaudela, beti egon garela, eta beti egongo garela aldarrikatu behar dugu. Gaurkoa gure kolektiboa ikusarazteko eguna da, zer bizi dugun eta gure aurretik izan zirenek bizi zutena erakusteko; garenak garelako aldarrikapena egin behar dugu». Hori aurkia; ifrentzua, berriz, jaia, argi baitu biak osagarriak direla, «garena garela ere ospatu behar dugu, baita lortu dugun guztia ere, ahaztu gabe bidean gelditu direnak».

Loratuz Lotu elkartearen sortzailea izan zen 2019an Brayan Altimasberes Alaminosekin batera. Trans helduei ematen die arta elkarteak: «Trantsizioa heldutasunean egin genuen eta ohartu ginen ez zela erreferenterik ezta nora jo ere laguntza bila, horregatik erabaki genuen elkartea sortzea». Elizaldek ez du transfobia handirik sentitu, «egon badago, baina nahiko babestua sentitzen naiz». Transfobiaren oinarrian ezjakintasuna dagoela azaldu du, konbentzituta.

Ahaldunduta dagoela dio, eta horretara heltzeko lan mordoa egin duela. «Urte dezenteko lanketa pertsonala izan da, nitaz ari direnean ez eragiteko. Naizena naiz, horrekin gelditzen naiz, zurrumurruek ez naute definitzen». Egindako trantsizioan oztoporik handiena «burokrazia» izan dela zehaztu du: «Hainbat unetan lotsagarria ere izan da. Nortasun agirian izena eta generoa aldatzeko egin beharreko bidea arrotza eta deserosoa izan da, nahiz eta oso ondo zaindu nauten».

Norbere gorputza eta norbere izaera bat ez datozela jabetzeko unea «gogorra» dela dio, «garrantzitsua da babesa jasotzea», baina etxekoena ez dela ezinbestekoa ere argi dio. Berak ez zuen etxekoen akonpainamendurik izan hasieran, eta errespetu osoz esan du haiek ere behar dutela denbora barneratzeko gertatzen ari dena: «Guk gure barne trantsizioa egiten dugu eta prest gaude esateko, baina informazio hori jasotzen dutenean etxekoek, eta ingurukoek, euren denbora behar dute prozesatzeko. Ez da ez gaituztela maite, edo ez gaituztela lagunduko; denbora behar dute. Gurasoek urte pare bat behar izan zuten. Babes handiena lagunek eta nik aukeratu dudan familiak eman didate. Gauza bat da familia, eta bestea, babesa. Elkarrekin badoaz, primeran; ez badoaz, lasai, aurkituko duzu beste sare bat».

Tolerantzia versus erradikalizazioa
Jendarteari begira jarrita gaur egun tolerantzia handiagoa dagoela uste du, baita LGTBI+ kolektiboaren kontrakoen erradikalizazio bat izan dela. Argi dio, gainera, heziketan hutsune handia dagoela. «Ikastetxeetan oso modu orokorrean, azaletik lantzen da gaia, identitate eta sexualitate bakoitzaren atzean zer dagoen sakondu gabe». Horri lotuta, aurrera urratsak egiteko hainbat gako eman ditu. Hartara, ezinbestekoa jo du sareak sortu eta daudenak indartzea, «indarrak batzeko unea da». Autokritika ere ezinbesteko jo du, bai kolektiboaren gainekoa osotasunean, zein trans kolektiboaren gainekoa ere: «Genero estereotipoak erreproduzitzeko jarrera indarra hartzen ari da, eta ikusi izan dut askotan, tamalez gizon trans gazteak matxoarenak egiten. Horren aurrean garrantzitsua da autokritika egitea, nora heldu nahi dugun, ea benetan nahi dugun jarraitu erreproduzitzen dugun sistema bitar eta matxista».

Eskuinaren gorakadak ez duela harritu dio. «Askatasun gehiago dagoenean, aniztasun handiagoa, pribilegioak kolokan ikusten dituzte batzuk eta beldur soziala sortzen dute». Gorakada horren ondorioak argi ditu Elizaldek: «Lortutako guztia jokoan jartzea eta berriro beldurrez bizitzea ekartzen du. Trans pertsona gisa urte batzuetako ibilbidea soinean izanik beldurra atzean utzi nuela pentsatzen nuen, aske bizitzeko aukera nuela, ezkutatzeko beharrik ez nuela. Beldurgarria da eskuinak halako indarra hartzea, garen moduan izateari uzten diogulako, eta horrek barne oinaze handia suposatzen du». Horren aurrean, sareak sortzera deitu du, elkartzera, eta inondik inora ere ez onartzea irabazitako guztian atzera egiterik.

Eta ultraeskuinaren pare jarri ditu TERFak, feminista erradikal trans-baztertzaileak —emakume transexualak emakumetzat hartzen ez dituen eta beraz, feminismotik kanpo uztearen aldeko den muturreko feminismoa—, «bien mezuak oso antzekoak dira, ultraeskuina baino arriskutsuagoa da hori, suposatzen delako etxetik ari direla erasoan». Horren gaineko kritika ere beharrezkoa dela uste du, «feminismoari dagokio egitea».

Gorka Iparragirre LGTBI+ Kolektiboko kidea //
Isilpeko indarkeria
Gorka Iparragirre irundarrak oso modu berezian biziko du aurtengo LGTBI+ Komunitatearen Nazioarteko Eguna: «Harrotasuna eta San Martzial Jaiak espazio eta momentu berean biziko ditugu lehenengoz, inoiz ez da ospatu 28an bertan, beti ukatu zaigu eguna. Matxismo oso bortitzez eta homofobia handiz tindatuta daude festak gurean». Lumak Haize Irungo lehen LGTBIAQ+ elkarteko kide da Iparragirre, eta ahoan bilorik gabe esan du LGTBIfobia handia dagoela. Ñabardura bat ere egin du, eta lehen lerroan jarri isilpekoa deitu duen beste indarkeria mota: «Ezkutuko indarkeria da hori, oso egunerokoa, eta hor bizi gara kolektiboko kideak. Iritsi da momentu bat kolektiboko kide askok ezin duguna jasan ‘marikon’, ‘bollera’ edo ‘bigotuda’ hitzak entzutea».

Aurrean dituzten erronka behin-behinekoei ere egin die aipamena irundarrak, «konpromisoa eta gizartearen parte hartzea». Horrekin lotuta dago hain zuzen ere kide den elkartearen helburuetako bat. «Irunen faltan sumatzen dugun komunitateari ikusgarritasuna ematea; batak bestea begiratu, hemen gaude esan, ez gara bakarrak, eta leku eta espazio bat nahi dugu hemen». Aldarrikapena erdigunean jarri du elkarteak, baita kultura eta hezkuntza ere, «gure konfort eremutik atera eta guretzako bizigarriago den Irun bat egin nahi dugu».

Elizaldek botatako ideiarekin bat egin du Iparragirrek. Nabarmendu du gazteen artean oso jarrera polarizatuak daudela, «gaurko jendartearen isla dira haiek ere». Hezkuntzan ere ideia bera irundarrak, LGTBI+ komunitatearen gaineko lanketa ezdeusa dela: «Oso gutxi lantzen da, eta lantzeko moduak ere hausnarketa behar duela sinistuta nago. Sexologoa naiz, genero ikuspegiarekin, eta oraindik ere duela 20 urteko hutsuneak ikusten ditut, ez soilik LGTBI+ komunitatearen lanketaren gainean, baizik eta sexologia eta afektuen gaineko lanketa osoan. Denbora gehiago eskaini beharko litzaioke, bizitza osoko ikasketa prozesua behar luke, transbertsala». Mantso bada ere, aurrera urratsak egin direla uste du.

Aliatuen beharra
Oarsoaldeko herriak, Irun eta Hondarribia oro har leku seguruak iruditzen zaizkio Iparragirreri. «Kolektiboak ikasi du nondik mugitu eta nondik ez. Nik badakit inguruetara egokitzen, agian leku batzuetan modu batean jantziko naiz, eta beste modu batean beste batzuetan. Ez dut une larririk bizi, lekuaren arabera nire jarrera egokitu dudalako. Aitortu behar da, beraz, segun zein espaziotan alerta jarri behar dugula».

Eskuinaren gorakadak beldurra eragiten dionik ez du ukatu. «Gure aurrekoek irabazitako guztia galtzeko beldur hori dugu, eta batez ere dezepzioa. Eskuina gora doa indartsu, eta neurri batean da ezkerrekoak ez garelako inplikatzen, ez ditugulako gure arreben arazoak begiratzen eta gure egiten. Kolokan daude eskubideak eta segurtasuna». Aurrera urratsak egiteko gakoak argi ditu Iparragirrek: «Komunitate gisa borrokatzen jarraitzea dagokigu, atzera pausorik ez ematea, eta aliatuak izatea, segurtasuna denon kontua delako; ahalik eta jende gehien batu behar dugu gure borrokara. Gizarteak agian urrun ikusten gaitu, baina oso gertu gaude eta parte gara, gurea, guztion borroka da. LGTBI+ kolektibokoa eta emakume izan gabe ere, denok bizi dugu opresioa, modu batera edo bestera. Pribilegio zis hetero horretan oso pertsona gutxi dago».

Aitor Narbarte eta Uxue Diez-Guiral LGTBI+ kolektiboko kideak //

Iragana eta oraina

Ikerlariak eta ‘queer’ kolektiboko kideak dira Uxue Diez-Guiral eta Aitor Narbarte Alvarez, Errenteria-Oreretan bizi dira biak. Ane Fernandez Trigo eta Maite Azabal Gallego ikerlariekin batera Kuir Artxibo Bizia proiektuaren barruan Orereta eta Oarsoaldeko LGTBI+ Memoria Kolektiboa bildu dute Koldo Mitxelena beka irabazita. Lana bukatu berri dute, eta 600 pertsona inguru galdekatu dituzte memoria hori gorpuzteko, iraganari eta orainari tartea eskainita, etorkizunari begira jartzeko. Abenduan aurkeztuko dute. Oarsoaldean LGTBI+ komunitatearen argazkia zein den galdetuta esaldi batera bildu dute: «Egin dugu, baina asko dago egiteko. Elkarrizketatuek hala esan digute. Argi-ilun batzuk badaude, batez ere bildu eta seguru sentitzeko topagunerik ez dagoelako kolektiboarentzat». Harago jo dute, dauden gutxi batzuk pribatuak dira, «tabernaren bat, eta ez da ‘queer’ taberna delako».

Sare sozialei ere erreferentzia egin die Diez-Guiralek, horietan ere lekurik ez duelako LGTBI+ komunitateak. «Orain badugu jendea lanean sare sozialetan Oreretan, Jokin Pedreño kasu. Sare sozialak ari dira euskalduntzen eta espazio bat ematen LGTBI+ komunitateari. Oso gutxi dago, ordea». Euskara erdigunean jarri dute ikerlariek. «Hori zen lanaren helburuetako bat. Egin ditugun elkarrizketetan gaztelania oso presente zegoela ohartu gara. Gutxika, espazio gehiago ematen saiatzen ari gara euskarari eta gure identitateez eta errealitateez pentsatzen gure hizkuntzan». Euskarazko LGTBI+ terminologia sortzeko beharra ere erdigunean jarri dute: «Euskaraz berez izan dira eta badira terminoak, baina ez dira guregana heldu edo itzaletan gelditu dira. ‘Gay hiztegia’ argitaratu zuten, eta orain ‘Mari okerrak nola izan/esan bollera’ euskaraz. Behar-beharrezkoak dira halakoak, eta badirenak berreskuratu, adibidez Oarsoaldean erabiltzen zen ‘kuku’ hitza».

Narbarterentzat «polita» izan da deskubritzea izan direla historian zehar hitz batzuk euskaraz errealitate hauek izendatzeko. Testuetan ere aldarrikatu du espazio bat Diez-Guiralek LGTBI+ gaientzat.

Gaur-gaurkoz ‘queer’ komunitateak aurez aurre duen oztoporik nagusienetakoa zisheteronorma da Narbarterentzat, «oso baldintzatuta gaude gizarte honengatik, oso parametro zurrunak daude eta hortik desbideratzen garen unean dagoeneko ari gara indarkeria jasaten». Ñabardura Diez-Guiralek: «LGTBI+ kolektibo guztiari eragiten digu, baina ez maila berean, batzuentzat ezinegona suposatuko du, eta beste batentzat kaletik jipoitzea edo kalean hilda agertzea. Hori hemen. Zisheteroarauak denoi eragiten digu, baina batzuei gehiago». Heziketari ere eman diote begirada, eta ondorioa bera: diskurtso polarizatuak, mindutako jendea, eta erresistentzia ugari aurkitu dituzte. Lanketa falta ere aipatu dute aurreko bien antzera.

Erreferente kolektiboen beharra
Beharren artean, berriz, erreferenteak. Ez edonolakoak, «kolektiboak» baizik, «kolektibizazioa beharrezkoa da, zama partekatzeko ere». Kaleak konkistatzea eta desheteroxesualizatzea, presazko beste egiteko bat. «LGTBI+ komunitatearen presentzia sustatu behar da kalean, ikusgarritasuna eman, eta ‘queer’ ikurrekin ordezkatu egun dauden ikur heterosexualak». Ikusgarritasunarena zaila dela aitortu du Diez-Guiralek: «Oso zaila da, eta ez da berdina trans pertsona, bi-a izatea edo normatiboago bat, ‘mainstream’ bat. Etiketa bakoitzaren barruan zapore asko daude. Zaila da denentzat, baina batzuentzat are zailagoa da Oreretan eta Oarsoaldean bizitzea identitate batzuekin».

Sarea «ezinbestekoa» jo du Narbartek. «Zaren bezala izateko sare bat behar duzu, babesteko. Bestela oso bakarrik senti zaitezke». Bat dator Diez-Guiral: «Erortzen zarenean leku seguru batean erori behar zara. Baina sare horiek oso ahulak dira oraindik. Hausnartu beharreko kontua da».

Eskuinari aurre egin behar zaion zalantzarik ez dute, eta horretarako gakoa helburu komunak argi izatea dela diote. «Guri pertsonen bizitzak inporta zaizkigu. Oinarri horrekin bat egiten dugunok aurrera egin dezakegu zaintza eta enpatiatik».

LGTBI+ kolektiboaren amets bat aukeratzeko eskatuta erantzun ezin argigarriagoa eman du Diez-Guiralek: «Amets bat definitzea ezinezkoa zaio amestea galarazi zaion kolektibo bati. Gure kolektiboari etorkizuna ukatu zaio. Gure helburua zein den ongi definitzea izan daiteke amesten hasteko bidea; zaintza eta maitasunetik oinarria jartzea».